Veel politici stelden in aanloop naar het referendum dat een Brexit desastreuze gevolgen zou hebben voor de Europese financiële markten. Nu de kans op een Brexit lijkt te zijn afgenomen en er op verschillende beurzen een jubelstemming is, waarschuwt Morgan Stanley dat het werkelijke probleem voor Europa ergens anders zit. Namelijk bij de banken.
Politieke instabiliteit in de Europese Unie wordt vaker aangehaald als een zichtbare bedreiging. Als gevolg van onevenwichtigheden tussen overheidsuitgaven en besparingen kan op dit moment geen enkel land in de eurozone op eigen benen staan.
Je zou denken dat Duitsland dat waarschijnlijk wél kan. Maar wat velen vergeten is dat onder het mom van de EU, Duits spaargeld wordt uitgeleend aan overheden en bedrijven in Italië, Spanje, Portugal, Frankrijk en Griekenland. Geen van deze overheden is op dit moment in staat om de Duitse spaarders terug te betalen. Daarnaast stapelen slechte leningen bij banken zich op, met Italiaanse banken als grootste hoofdbreken op dit moment.
Vanwege de omvang van deze problemen dreigt een systematische Europese banken crisis. De analisten van Morgan Stanley stellen dat het Europese bancaire systeem sinds de Lehman-crisis al vecht om te overleven. Dit komt tot uiting in de sombere prestaties van de beurskoersen van bijna alle grote Europese banken.
De grafiek hieronder laat zien hoe deze problemen zich vertalen in de prestaties van slechts een drietal grote vooraanstaande banken over de afgelopen 12 maanden. UniCredit, Credit Suisse en Deutsche Bank hebben hun aandelenkoersen in de afgelopen 12 maanden voor meer dan de helft zien dalen.
Het is ook verontrustend dat de banken op dit moment nog lager staan dan op het dieptepunt in februari j.l., toen de problemen rondom Italiaanse banken aan het licht kwamen.
Analisten bij Morgan Stanley zijn ook bezorgd over de zogeheten "contingent convertible" obligaties, oftewel coco’s. Volgens een recent gepubliceerd artikel door Reuters gelooft Morgan Stanley dat couponbetalingen op coco’s door zowel UniCredit als Deutsche Bank in gevaar komen. Morgan Stanley voegde hieraan toe dat coco’s uitgegeven door Credit Agricolè, BNP Paribas en Credit Suisse mogelijk ook in gevaar komen.
Coco’s zijn controversieel. Wanneer een bank in de problemen komt, staan de houders qua rechten achteraan in de kapitaalstructuur. Banken kunnen coco’s (deels) afschrijven of in aandelen converteren als hun kapitaalratio te laag wordt.
Vlucht van kapitaal
Een anders bewijs voor de problemen bij Europese banken is volgens Morgan Stanley de vlucht van geld dat wordt aangehouden op bankdeposito’s naar diverse staatsobligaties. Deze vlucht is zelfs zo sterk geworden, dat op 14 juni j.l. de rente op een Duitse 10-jarige staatsobligatie voor het eerst in de geschiedenis negatief werd. Inmiddels staat deze licht positief door een (mogelijke) afwending van een Brexit op 0,055 procent.
Het feit dat de rente onder 0 dook is een klap in het gezicht van Mario Draghi. Die met zijn Quantitative Easing programma er voor moet zorgen dat de inflatie en economische groei wordt aangejaagd. Beleggers geloven hier niet echt in, zo getuigt onder andere de historische gebeurtenis rondom de 10-jarige Duitse staatsobligatie. Stefan Koopman, macro-econoom bij de Rabobank stelt dan ook dat het ‘bizar’ is dat de rente onder de 0 daalt. Koopman: ‘De lange kapitaalmarktrente moet de groei- en inflatieverwachting weergeven. Als het ECB-beleid succesvol was, zou de korte rente heel laag moeten zijn en de 10-jaars en 30-jaars rente juist hoog.’
De Rabobank verwacht dat de Duitse rente nog verder zal dalen. Aan het einde van het jaar verwacht de bank een negatieve rente van 10 basispunten op de Bund.
