Gisteren verscheen ECB-president Mario Draghi in Brussel voor de parlementscommissie voor economische en monetaire zaken. Draghi hintte hierbij naar meer maatregelen in maart variërend van meer kwantitatieve verruiming tot het verder verlagen van de negatieve rente voor banken die geld stallen bij de ECB. De president kreeg ook vragen over een bericht dat de afgelopen weken mondjesmaat opduikt, waarin wordt gesteld dat er afscheid zal worden genomen van het 500 Euro biljet.
Draghi laat weten dat de ECB over de afschaf van €500 biljet, nog geen officieel standpunt heeft ingenomen. Tegelijkertijd laat de ECB president weten dat er intern bij de centrale bank wel een discussie gaande is over het afschaffen van grote biljetten. Draghi gaf ook nadrukkelijk aan dat het afschaffen van deze biljetten puur en alleen is voor het bestrijden van terrorisme en criminaliteit, en dus niet om stap voor stap over te gaan tot een cashloze maatschappij. Het €500 euro biljet is goed voor bijna een derde van de €1.06 triljoen die in omloop is, hierna gevolgd door de €200 biljet.
Toch is de timing van de discussie over cash geld in combinatie met negatieve rentes en de eventuele gevolgen voor spaarders opmerkelijk. Al eerder hebben we aangegeven dat de gevolgen voor spaarders bij de huidige lage rentes (die waarschijnlijk na de volgende ECB nog verder omlaag zullen gaan) niet rooskleurig zijn.
Al eerder zijn er waarschuwingen naar buiten gekomen dat een negatieve depositorente kan zorgen voor onvoorziene omstandigheden. Zo zijn er al verschillende berichten opgedoken waarbij banken de negatieve rente doorberekenen aan hun cliënten. Een manier om deze doorberekening te omzeilen is het opnemen van cash geld en dit zelf bewaren of ergens op te slaan, óf het geld simpelweg uit te geven.
De eerste manier is een doorn in het oog van centrale banken. Voornamelijk omdat zij met een negatieve rente juist de consumptie willen aanjagen. Cash geld opnemen en ergens bewaren zal de consumptie en een stijging van de inflatie belemmeren. Vandaar dat de berichtgeving juist nu over het afschaffen van het €500 biljet opmerkelijk is. De ECB weet ongetwijfeld dat de drempel voor mensen om dan cash geld aan te houden, weer een stuk hoger zal worden. Of dit het eigenlijke doel is van de ECB blijft natuurlijk gissen.
In mei hoopt de ECB uitsluitsel te geven over het afschaffen van het €500 biljet. Ook indien Europese landen negatief tegenover het plan staan (in Duitsland gebruiken ze het €500 biljet veel meer dan in bijvoorbeeld Nederland), dan nog kan de ECB vanuit het oogpunt van terrorismefinanciering het biljet afschaffen.
