Het beleid van de Bank of Japan blijkt een apart verhaal te zijn. In aanloop naar de bijeenkomst van aanstaande donderdag, waarin de Bank of Japan bekend zal gaan maken of het nieuwe stimuleringsmaatregelen zal nemen, kijken we naar de huidige staat van het monetaire beleid in het land.
Door middel van een grootschalig stimuleringsprogramma wist de Bank of Japan de Yen de afgelopen jaren aanzienlijk goedkoper te maken. Sinds december van 2012 is de Yen de helft minder waard geworden tegenover de Amerikaanse dollar. Dit jaar zit de munt in de lift tegenover de Amerikaanse dollar na een verrassende renteverlaging van de Bank of Japan in januari. Nu steeds meer Japanse autoriteiten duidelijker hun onvrede laten blijken over de sterke Japanse yen is de kans groot dat deze door de centrale bank naar beneden wordt gepraat aanstaande donderdag.
In de strijd tegen deflatie heeft de Bank of Japan overheids- en bedrijfsschulden opgekocht, net als onze eigen Europese Centrale Bank. Wat de BoJ echter ook doet is aandelen opkopen op de Nikkei. Sterker nog, de BoJ bezit inmiddels 55% van alle Japanse aandelen-ETF’s en koopt jaarlijkse voor 3 biljoen Yen aan aandelen op. Persbureau Bloomberg heeft becijfert dat inmiddels bij 90% van de bedrijven in de Nikkei, de BoJ tot de grootste aandeelhouders behoort. In dit tempo is de centrale bank binnen no time de grootste aandeelhouder van alle Japanse bedrijven. Met alle gevolgen van dien wanneer de centrale bank besluit uit de Nikkei te stappen.
Analisten zijn dan ook verdeeld in de voorspellingen over de vergadering van de Bank of Japan aanstaande donderdag. Meer stimulering is onvermijdelijk gezien de inflatie nog ver onder de doelstelling zit van 2%, en de consumptie en de groei kwetsbaar zijn. Een enkeling voorspelt zeer agressieve stimuleringsmaatregelen waaronder helikoptergeld; directe financiering van overheidsuitgaven. Ook verwachten analisten een negatieve rente op bankleningen om de uitgaven aan te jagen. De Fed vergadering, die morgen zal plaatsvinden, is ook van belang voor de stappen die de Japanse centrale bank zal gaan nemen aangezien dit een direct effect zal hebben op de verhouding tussen de dollar en de yen.
Alle stimuleringsmaatregelen die tot nu toe door de Japanse centrale bank zijn genomen hebben geen effect gehad, en de economie blijkt zwakker dan verwacht. Het lijkt er dan ook op dat de Bank of Japan de eerste centrale bank is die al zijn kruit heeft verschoten, en tegen de grenzen van monetair beleid aanloopt. Wellicht dat de Europese Centrale Bank binnenkort tegen hetzelfde aan zal lopen?
